Suðurlandsskjálftinn 2008 – áhrif á hella

Bálkahellir

Afleiðingar Suðurlandsskjálftans 2008 hefur haft víðtækari áhrif en talið hefur verið. Upplýst hefur verið að skjálftinn hafði bæði skyndiáhrif á fólk og langtímaáhrif á bæði bústaði þess og umhverfi, einkum í Hveragerði, á Selfossi og nærbyggðum. Fréttir hafa borist af öllu þessu og myndir verið sýndar – þær nýjustu af sprungum og misgengismyndun í fjöllunum ofan Hveragerðis. Hveravirkni hefur og aukist verulega.
FERLIR í BrennisteinsfjöllumHljóðara hefur farið um áhrif skjálftans á hraunhellana á svæðinu: Lögreglan hefur t.a.m. lokað Raufarhólshelli í Þrengslum vegna hruns. Búri, stærsti hraunhellir Suðvestanlands, hefur þó ekki verið skoðaður og virðist lögreglan ekki hafa lokað honum. Ef miða á við hrun í Leiðarenda í Stórabollahrauni allnokkru vestar ætti Búri nú að teljast varhugaverður. Arnarhreiðrið (-kerið) hefur heldur ekki verið skoðað og er það þó mun nær upptökum skjálftans (ofan Þorlákshafnar). Ekki er heldur vitað til þess að yfirvöld hafi kíkt í Bálkahelli í Klofningum (Krýsuvíkurhrauni). Engin viðvörun hefur í það minnsta komið frá þeim um að varhugavert geti verið að ferðast um hraunhellana fjölmörgu á skjálftasvæðinu – og eru þeir þó þar  fjölmargir (auk Búra, Arnarkers og Raufarhólshellis). Fólk þarf þó ekki að hafa hafa svo miklar áhyggjur því hraunhellar þessir hafa hrist af sér ótölulegan fjölda jarðskjálfta í þúsundir ára, án þess að falla saman. Að vísu má sjá ummerki eftir skjálftana í hellunum, en frostverkunin í þeim er þó öllu áhrifameiri. Í raun ættu almannavarnanefndir á svæðunum að vara fólk stöðugt við að fara um hellarásirnar á vetrum vegna hættu á hruni, en þær hafa ekki gert það fram að þessu a.m.k. Líklegt má telja að Snorri hafi orðið fyrir einhverju hnjaski, jafnvel FERLIR, Kistuhellarnir og Kistufellshellarnir stóru í Brennisteinsfjöllum, Nátthagi eða Rebbi á Stakkarvíkurfjalli.
Allt á þetta þó eftir að skoðast af fulltrúum almannavarnanefnda svæðanna – og meta. Rétt væri að tryggja alla hella svæðisins og gera síðan kröfu um bætur ef af röskun yrði vegna jarðskjálfta. Allt eru þetta jú bæði metanleg og ómetanleg náttúruverðmæti.

Í Leiðarenda