Tag Archive for: Norðurbakki

Fiskaklettur – skilti

Fiskaklettur

Á skilti framan við Fiskaklett í íbúðarbyggðinni við norðurhöfnina í Hafnarfirði má lesa eftirfarandi texta á skilti, sem þar er:

Fiskaklettur

Fiskaklettur 2024.

„Þegar Hafnarfjarðarhraun rann frá Búrfelli í miklum jarðhræringum fyrir um 7000 árum myndaðist norðurströnd Hafnarfjarðar þar sem hraunið rann til sjávar. Þessar hamfarir urðu, ásamt öðru, til þess að höfnin myndaðist og varð frá náttúrunnar hendi ein besta höfn landsins og sú besta á Suður- og Vesturlandi um aldir. Fiskaklettur var í raun ysti oddi hraunsins við höfnina þar sem hann lá út í sjó og við hann var mjög aðdjúpt. Fiskigöngur áttu það til að lóna við klettinn og myndaðist þannig við hann allgóður veiðistaður en þaðan dregur hann nafn sitt.

Hafnarfjörður

Hafnarfjörður – uppdráttur H.E. Minor frá 1778.

Á árunum 1776-78 teiknaði sjóliðsforinginn H.E. Minor uppdrátt af Hafnarfirði sem sýndi hús bæjarins ásamt þeim kennileitum og örnefnum sem markverðust þóttu. Þar er Fiskaklettur merktur vestan við verslunarhúsin þar sem hann afmarkar höfnina frá norðri og vestri að vissu leyti. Árið 1900 voru tveir vitar reistir í Hafnarfirði, annar uppi á hrauninu ofan við bæinn en hinn niðri við höfnina, austan Fiskakletts. Árið 1913 var neðri vitinn færður upp á Fiskaklett en sá efri hækkaður nokkuð þar sem hin nýbyggða Fríkirkja skyggði á hann. Neðri vitinn var þá breytt í svokallaðan blossavita.

Hafnarfjörður

Vitinn á Fiskakletti.

Fram undir aldamótin 1900 hafði hver kaupmaður eða útgerðarmaður komið sér upp litlum bryggjum á sínum svæðum við höfnina en árið 1909, þegar fyrsta hafnarreglugerðin fyrir Hafnarfjarðarhöfn tók gildi, hófst skipulag og vinna að almennilegri hafnargerð í fyrsta sinn. Fyrsta skref framkvæmdanna var hafskipabryggjan sem tekin var í notkun árið 1913 en þróun hafnarinnar og framkvæmdir hér voru miklar allt frá stofnun hennar. Miklar landfyllingar voru gerðar, bólvirki hlaðin, bryggjur stækkaðar, þeim breytt og þær færðar til, auk þess sem fiskverkunar- og vöruhús af öllum stærðum og gerðum voru byggð á svæðinu á næstu árum og áratugum.

Hafnarfjörður

Fiskaklettur t.v. – útvörður.

Það var svo um 1960 að nýr viðlegukantur var útbúinn þegar rúmlega 170 m. langt stálþil var sett niður við norðurhöfnina og í kjölfarið enn meiri landfylling í átt að hafnargarðinum. Það var þá sem Fiskaklettur komst endanlega á þurrt. Alla tíð var þó passað upp á að hrófla ekki við honum. Þegar norðurhöfninni var breytt úr hafnarsvæði í íbúðarsvæði var kletturinn friðaður í deiliskipulagi sem sögulegur staður.“

Fiskaklettur

Fiskaklettur – skilti.

Hafnarfjarðarhöfn; Norðurbakkinn – skilti

Hafnarfjarðarhöfn

Á Norðurbakka Hafnarfjarðarhafnar er upplýsingaskilti með eftirfarandi fróðleik:

Hafnarfjarðarhöfn

Hafnarsjóður Hafnarfjarðar var stofnaður formlega 1. janúar 1909 sjö mánuðum eftir stofnun Hafnarfjarðarbæjar, sem sjálfstæðs bæjarfélags. Strax var mikill hugur í Hafnfirðingum í uppbyggingu hafnarinnar og var hafskipabryggja tekin í notkun árið 1913 og má geta þess að Gullfoss, flaggskip HF Eimskipafélags Íslands, lagðist í fyrsta sinn við bryggju á Íslandi, þegar hann lagðist við hafskipabryggjuna í Hafnarfirði árið 1915.
Næstu hafnarframkvæmdir voru bygging Nýju bryggjunnar, 190 m. langrar trébryggju árið 1930 og síðar var farið í að verja innri höfnina með byggingu tveggja stórra hafnargarða að norðan og sunnanverðu í Firðinum. Norðurgarðurinn var byggður á árunum 1941-48.
Fyrsti stálþilskanturinn í höfninni var Norðurbakkinn, 173 m. langur sem kom sunnan við gömlu hafskipabryggjuna árið 1960 og hann var síðan lengdur í um 250 metra árið 1969.

„Frá náttúrnnar hendi var Hafnarfjarðarhöfn ein besta höfn suðvesturlands og var hún ein aðalhöfn landsins um aldaraðir. Þar gátu skip legið örugg í flestum veðrum, auk þess sem innsiglingin var hrein, dýpi gott og haldbotn góður.

Upphaflega var varningur úr skipum ferjaður í land í litlum árabátum en upp úr aldamótunum 1900 óx bærinn hratt og jókst þá bæði útgerð til mikilla muna svo og vöruflutningar um höfnina. Var þá orðið aðkallandi að bæta úr vandanum með því að smíða hafskipabryggju. Eftir að Hafnarfjörður fékk kaupstaðarréttindi árið 1908 var bæjarfélaginu skipaður grundvöllur til að hefja framkvæmdir við höfnina með hafnarreglugerð sem samþykkt var í desember sama ár.

Hin 10. ágúst 1909 var lögð fram tillaga í bæjarstjórn Hafnarfjarðar um smíði hafskipabryggju og hófust framkvæmdir í nóvember 1911. Um veturinn var unnið að gerð vörupalls og undir vor var hafist við að steypa upp hús og bólverk við hina fyrirhugðuðu hafskipabryggju. Bryggjusmíðin sjálft hófst í maí 1912 og var það í febrúar árið eftir að hafskipabryggjan í Hafnarfirði var vígð við hátíðlega athöfn. Bryggjan var úr timbri en uppistöðustaurar allir járnklæddir til varnar sjávarmaðki. Landálman var 8.3 m á breidd og 53 m á lengd en bryggjuhausinn var 12.4 m á breidd og 50 m á lengd.

Hafnarfjarðarhöfn

Gullfoss, flaggskip HF Eimskipafélags Íslands, lagðist í fyrsta sinn við bryggju á Íslandi, þegar hann lagðist við hafskipabryggjuna í Hafnarfirði árið 1915.

Útgerðin í bænum óx jafnt og þétt og þegar líða tók á þriðja áratug 20. aldar varð ljóst að skortut á bryggjurými í höfninni var orðinn tilfinnanlegur. Við þessu var fyrst brugðist með því að lengja bryggjuna árið 1925 og í kjölfarið með byggingu nýrrar bryggju, innan við þá sem fyrir var. Sú bryggja var tekin í notkun árið 1931 og var hún um 190 m löng og 12 m breið.

Sumarið 1959 hófust framkvæmdir að nýju við höfnina þegar hafist var handa við að reka niður stálþil á milli gömlu og nýju bryggunnar og mynda þannig nýjan hafnarbakka en í kjölfarið var gamla bryggjan rifin.

Hafnarfjarðarhöfn

Hafnarfjarðarhöfn – hafskipabryggjan; stálþilið komið.

Tíu áruð síðar var ákveðið að lengja viðlegurýmið um 90 metra og árið 1975 var „Nýja bryggjan“ rifin og var þá Norðurbakkinn kominn í endanlega mynd. Á fyrstu árum 21. aldarinnar urðu miklar breytingar á norðurbakka hafnarinnar þegar frystihús Bæjarútgerðarinnar var rifið og uppbygging íbúðabyggðar hófst á svæðinu.“

Hafnarfjörður

Hafnarfjörður – Norðurbakki 2023.