Eldvörp – Tvígígahellir

Stefnan var tekin á Eldvörp. Ætlunin var að reyna að opna leið milli tveggja eldgíga, en í fyrri ferðum FERLIRs á svæðið hafði komið í ljós að ekki væri ómögulegt að komast í gegnum þröngt gat með því að víkka það og síðan um rás úr öðrum gígnum og áfram inn í annan hærri (dýpri). Báðir gígarnir eru um 12 metra djúpir, en hægt er að komast undir þann fremri um gat á hlið hans.

Eldvörp er gígaröð norðvestur af Grindavík. Röðin liggur á réttvísandi sprungurein, líkt og aðrar á Reykjanesskaganum. Eldvörpin eru í rauninni einstaklega falleg gígaröð með fjölmörgum formfögrum gjall- og klepragígum. Í sumum þeirra eru litlir hellar. Við sunnanverða gígaröðina eru t.d. útilegumannaskjól með mannvistarleifum í. Í nyrði hluta hennar eru hyldjúpar hraunsprungur og djúpir gígar. Auk þess má sjá í þeim fjölmargar hraunmyndanir, litasamsetningar og annað er glatt getur auga áhugafólks um jarðfræði.
Nyrsti og efsti hluti Eldvarpanna geyma t.d. fallegt hraundríli, u.þ.b. 8 m djúpt. Í því eru sérkennilegar hveraútfellingar. Ljóst er að Eldvörpin hafa ekki orðið til í einu gosi, en líklegt má telja að þau hafi orðið með stuttu millibili.

Þegar komið var niður í fremri gíginn blasti við hyldjúp sprunga, sem þunnfljótandi hraunið úr gígunum hafði runnið niður um og smurt veggi hennar slétta. Mikill gustur kom upp um rifuna. Hellasérfræðingur, sem var með í för, stóðst ekki mátið og fetaði sig u.þ.b. 8 metra niður í sprunguna. Þá sást enn önnur eins vegarlengd niður á við. Hann staðnæmdist þó áður og bað aðra um að fylgjast með sér ef hann kæmi ekki upp aftur. Þeir báðu hann í guðana bænum um að fara ekki þessa leið niður á við fyrr en fengist hefði viðhlítandi búnaður. Það væri aldrei að vita hvar hann endaði. Hann varð við þeirri beiðni. Ljóst er að ekki mun líða á löngu að þessi leið verður könnuð til fulls. Ekki er ólíklegt að ætla að hún kunni að liggja niður í stóra hraunrás þar undir.

Hafist var handa við að víkka opið í gini gígsins. Það gekk bæði vel og fljótt fyrir sig. Haftið reyndist vera þunnt og auðvelt snyrtingar. Þegar hreinsað hafði verið frá var skriðið inn og síðan rás, sem þar var fyrir innan, rakin yfir að efri gígnum. Sennilega eru fáir slíkir staðir til hér á landi og jafnvel í öllum heiminum, sem bjóða upp á aðstæður sem þessar. Þarna er farið undir djúpan gíg, í gegnum rás um undirheimana og yfir í annan gíg, síst lægri. Vel má gera sér í hugalund hvað hafi gengið þarna á á meðan á eldsumbrotunum stóð.

Í efri gígnum voru fallegir hraungúlpar, sléttlagaðir. Inn úr gígnum liggur rás og síðan upp á við. Önnur liggur annars staðar svo til beint upp á við, alveg undir jarðskelina. Gifs er á veggjum og innri rásir fagurrauðar, sums staðar a.m.k. Þegar horft var upp blasti við blár himininn.
Nú er búið að skapa nýjan möguleika fyrir fólk, sem langar til að skoða stutta hella, kíkja undir og inn í gosgíga og virða fyrir sér stórbrotna sprungurein með öllum þeim gígum, sem henni fylgir – og það einungis eftir stutta göngu.
Hellir þessi hafði ekki fengið nafn, áður en ferðin var farin. Lagt hefur verið til að hann verði nefndur „Tvígígahellir“. Björn Símonarson og fleiri höfðu skoðað þetta hellasvæði áður og þá talið að þarna væri rás á milli.
„Mission completed“.
Frábært skjól var í gígunum meðan regnið barði þá utan.